Jestem sobą, nie chorobą: Trauma po misji

Trauma po misji - PTSD żołnierza

By Kampania Jestem sobą, nie chorobą 11:59

W skrajnych przypadkach dochodzi do tzw. dysocjacji. Osoba tak bardzo przeżywa jakieś wydarzenie, że traci orientację w przestrzeni, poczucie czasu i kontakt z rzeczywistością.

prof. Stanisław Ilnicki z Kliniki Psychiatrii i Stresu Bojowego

Trauma misji

Podczas misji w Afganistanie łącznie brało w niej udział 28 tysięcy polskich żołnierzy i pracowników wojska. Według badań Wojskowego Biura Spraw Społecznych aż 90 procent żołnierzy znalazło się pod ostrzałem artyleryjskim, 83 proc. twierdzi , że doświadczyło bezpośredniego zagrożenia życia, a ponad połowa (54 proc.) musiała strzelać do ludzi. Sytuacja ciągłego stresu oraz zagrożenia, doprowadza do sytuacji ,w której co trzeci polski żołnierz po powrocie z misji ma trudności z przystosowaniem się do normalnego życia. Osoby te mają problem z agresją oraz nadużywaniem alkoholu, co wiąże się z kłopotami rodzinnymi.

Nie inaczej wygląda sytuacja żołnierzy innych państw biorących udział w misjach zagranicznych. Z badań przeprowadzonych przez Uniwersytet Techniczny w Dreźnie wynika, iż udział w misji zwiększył cztero- a nawet sześciokrotnie ryzyko zachorowania na chorobę psychiczną, zaś urazy psychiczne mogą wystąpić nawet u ponad połowy z nich lecz tylko 18 proc. poszkodowanych poddawanych jest terapii. Tylko w latach 2009-2012 liczba żołnierzy z zaburzeniami stresu pourazowego wzrosła z 466 do 1143.

Problem z PTSD w polskim wojsku.

Z czego konkretnie bierze się PTSD? Amerykanie, którzy problemem zajmują się od lat, wskazują na trzy podstawowe przyczyny: śmierć kolegów, widok zabitych (bądź zabijanych) cywilów oraz urazy własne.

W polskich realiach możemy mówić raczej o jednej dziesiątej żołnierzy. Tak przynajmniej wynika z szacunków Kliniki Psychiatrii i Stresu Bojowego w Warszawie. Mogą to być jednak dane niepełne. „Systematyczne badanie rozpowszechnienia tych zaburzeń wśród uczestników misji utrudniał dotychczas brak zrozumienia celowości takich badań i opieszałość we wdrażaniu niezbędnych do tego narzędzi badawczych i środków technicznych” – pisze w swoim referacie dr hab. n. med. Stanisław Ilnicki, prof. nadzw. WIM. Dane te mogą być też zaniżone, bo wielu żołnierzy obawia się stygmatyzacji związanej z problemami psychicznymi, więc ukrywa swoje dolegliwości i unika fachowej pomocy.

Fazy PTSD

Pierwsza faza- zaprzeczenie. W tym przypadku o diagnozę może się pokusić jedynie wykwalifikowany psychiatra lub psycholog.

Faza druga- weteran odwraca się od najbliższych, spędza wiele czasu poza domem z kolegami, którzy dzielili wraz z nim te same wojenne doświadczenia.

Faza trzecia- częste problemy ze snem, nadmierna nerwowość oraz agresja, popychają w alkoholowy nałóg. Pod koniec tej fazy pojawiają się myśli samobójcze.

Kryteria ICD-10

1. Pacjent był narażony na stresujące wydarzenie lub sytuacje (oddziałujące krótko- lub długotrwale) o cechach wyjątkowo zagrażających lub katastroficznych, które mogłoby spowodować przenikliwe odczuwanie cierpienia u niemal każdego.

2. Występuje uporczywe przypominanie sobie lub „odżywanie” stresora w postaci zakłócających „przebłysków” (ang. flashbacks), żywych wspomnień lub powracających snów, albo w postaci gorszego samopoczucia w sytuacji zetknięcia się z okolicznościami przypominającymi stresor lub związanymi z nim.

3. Pacjent aktualnie unika lub preferuje unikanie okoliczności przypominających stresor lub związanych z nim, co nie występowało przed zetknięciem się z działaniem stresora.

4. Występowanie któregokolwiek z następujących:

· częściowa lub całkowita niezdolność do odtworzenia pewnych ważnych okoliczności zetknięcia się ze stresorem,

· uporczywie utrzymujące się objawy zwiększonej psychologicznej wrażliwości i stanu wzbudzenia (nie występujące przed ekspozycją na stresor) w postaci którychkolwiek dwóch z poniższych:

· trudności z zasypianiem i podtrzymaniem snu

· drażliwość lub wybuchy gniewu

· trudność koncentracji

· nadmierna czujność

· wzmożona reakcja zaskoczenia

Wszystkie z kryteriów 2, 3 i 4 zostały spełnione w ciągu 6 miesięcy od stresującego wydarzenia albo od zakończenia okresu oddziaływania stresora

Walka Ministerstwa Obrony Narodowej z PTSD

24 grudnia 2013 r. minister Obrony Narodowej wydał decyzję w sprawie wprowadzenia w resorcie obrony narodowej profilaktycznego programu zdrowotnego „Program pomocy i edukacji w zespołach zaburzeń stresu pourazowego w ujęciu psychologiczno – psychiatrycznym”. Jego zadania były realizowane w latach 2014-2015. Resort przeznaczył na ten cel 1440 000 zł. Przedstawiony przez MON program to dowód na to, że resort zaczął traktować problem PTSD poważnie i chce zaproponować żołnierzom kompleksowe rozwiązanie. Całość można podsumować krótko: najpierw zapobiegać, później – w razie konieczności – leczyć. I to właśnie ta pierwsza część wydaje się najważniejsza. Programem profilaktycznym objęci zostali żołnierze wyjeżdżający na misje, a także biorący w nich udział kapelani i personel medyczny.

Kończąc artykuł zachęcam wszystkich Państwa do obejrzenia filmu przygotowanego przez Uniwersytet SWPS pt.: PTSD - Jak żyć wiedząc czym jest wojna w Iraku który znajduje się na stronie: https://www.youtube.com/watch?v=b8ERy6F34Lo

Mateusz Prokopiak

Bibliografia:

Charles R. Figley, William P. Nash (2010). Stres bojowy teorie, badania, profilaktyka i terapiia. Wydawnictwo Naukowe PWN

Bohdan Dudek (2003). Zaburzenie po stresie traumatycznym. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne

http://www.dz.urz.mon.gov.pl/zasoby/dziennik/pozycje/tresc-aktow/pdf/2013/12/Poz._389_dec__Nr_434.pdf

https://www.youtube.com/watch?v=b8ERy6F34Lo

style="display:block"
data-ad-client="ca-pub-1477563719346346"
data-ad-slot="3522950318"
data-ad-format="auto">